บทนำ
การให้คำปรึกษาด้านความปลอดภัยในการทำศัลยกรรมตกแต่งเป็นสิ่งที่สำคัญมาก ซึ่งศัลยแพทย์ตกแต่งที่ท่านเลือกต้องมีคุณสมบัติในการเป็นศัลยแพทย์ตกแต่งที่ดี และผ่านประสบการณ์ในการฝึกอบรมหลักสูตรเฉพาะทางมาเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 5 ปี หากท่านต้องการค้นหาข้อมูลหรือประวัติของศัลยแพทย์ตกแต่งท่านสามารถตรวจสอบข้อมูลผ่านทางเว็บไซต์ได้ 2 ช่องทางคือ สมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทย และสมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งเสริมสวยแห่งประเทศไทย
ท่านควรตระหนักเรื่องของความปลอดภัยเป็นอันดับแรก สำหรับในประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายข้อบังคับชัดเจนอย่างเป็นลายลักษณ์อักษรว่า แพทย์สาขาวิชาอื่นที่ “ไม่มีวุฒิบัตรเฉพาะทางสาขาศัลยศาสตร์ตกแต่งและเสริมสร้าง” ห้ามทำการผ่าตัดศัลยกรรม
เพื่อป้องกันความผิดพลาดและเกิดการสูญเสีย ท่านควรใช้วิจารณญาณในการติดสินใจและตรวจสอบข้อมูลอย่างถ่องแท้ อย่าหลงเชื่อเพียงคำโฆษณา รูปภาพประกอบ หรือการแอบอ้างผลประโยชน์ของบุคคลเพียงบางกลุ่มหรือบางสมาคมที่ไม่เกี่ยวข้องกับ “ศัลยแพทย์ตกแต่ง” แต่อย่างใด
เลือกศัลยแพทย์ตกแต่ง ที่มี “คุณสมบัติ” น่าเชื่อถือ
ในปัจจุบันการทำศัลยกรรมนั้นมีหลายทางเลือก แต่สิ่งที่ควรคำนึงถึงเป็นอันดับแรกคือศัลยแพทย์ตกแต่งได้ผ่านการรับรองและมีคุณสมบัติตามรายละเอียดดังต่อไปนี้หรือไม่
ได้รับอนุมัติและวุฒิบัตรผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางในหลักสูตรสาขาวิชาศัลยศาสตร์ตกแต่งและเสริมสร้าง (Thai Board of Plastic and Reconstructive Surgery) จากราชวิทยาลัยศัลยแพทย์แห่งประเทศไทยและแพทยสภา
สำเร็จหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาแพทยศาสตร์ 6 ปี และต่อด้วยหลักสูตรหลังปริญญาการฝึกอบรมเป็นแพทย์ประจำบ้าน เพื่อวุฒิบัตรแสดงความรู้ความชำนาญเป็นแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางสาขา “ศัลยศาสตร์ตกแต่ง” ดังนี้
สาขาวิชาศัลยศาสตร์ทั่วไป หลักสูตร 5 ปี และสาขาวิชาศัลยศาสตร์ตกแต่ง หลักสูตร 2 ปี
สาขาวิชาศัลยศาสตร์ตกแต่ง หลักสูตร 5 ปี
จากโรงเรียนแพทย์ที่ได้รับการรับรองจากราชวิทยาลัยศัลยแพทย์แห่งประเทศไทยและแพทยสภา
สามารถทำการผ่าตัด “เฉพาะทางศัลยกรรมตกแต่ง” ได้ทั้งในโรงพยาบาลรัฐหรือเอกชนที่มีการรับรองจากแพทยสภา
มีรายชื่อเป็น “แพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางศัลยกรรมตกแต่ง” ในฐานข้อมูลเว็บไซต์ของแพทยสภา และสมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทย หรือ สมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งเสริมสวยแห่งประเทศไทย
เป็นสมาชิกสมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทย สมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งเสริมสวยแห่งประเทศไทย และสมาคมอื่นที่เกี่ยวข้อง
มีคุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณ ในบทบาทหน้าที่ของ “ศัลยแพทย์ตกแต่ง”
กลุ่มผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง
นอกเหนือจากการได้รับการรับรองอนุมัติและวุฒิบัตรในสาขาวิชาศัลยศาสตร์ตกแต่งแล้ว บทบาทของการเป็นสมาชิกสมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทย และสมาชิกสมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งเสริมสวยแห่งประเทศไทย ก็มีส่วนสำคัญในการกำหนดคุณสมบัติของความเป็นศัลยแพทย์ตกแต่ง
สมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทยเป็นสมาคมแห่งแรกที่กลุ่มศัลยแพทย์ตกแต่งร่วมกันก่อตั้งขึ้น เพื่อช่วยเหลืองานด้านบริการสังคมและสนับสนุนสมาชิกสมาคมในด้านต่างๆ เป็นแหล่งข้อมูลหลักเกี่ยวกับศัลยกรรมตกแต่งเสริมสวยและเสริมสร้างให้แก่ประชาชนบุคคลทั่วไปสำหรับการค้นคว้าหาความรู้และแนวทางในการตัดสินใจ
เพิ่มเติมเกี่ยวกับกลุ่มผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง
สมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทย หรือ THPRS ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2514 เป็นองค์กรศัลยแพทย์ตกแต่งที่ได้รับการรับรองมากที่สุดในประเทศไทย และเป็นที่รู้จักในระดับสากล
ห้องผ่าตัดและอุปกรณ์การแพทย์ ต้องสะอาดปราศจากเชื้อ
ห้องผ่าตัดต้องได้รับการรับรองตามมาตรฐานสากล
ห้องผ่าตัดสำหรับการผ่าตัดที่ใช้ “ยาชาเฉพาะที่หรือกลุ่มยาระงับประสาท”
ศัลยแพทย์ตกแต่งสามารถดำเนินการในสถานพยาบาลคลินิกเฉพาะทางศัลยกรรมตกแต่ง หรือโรงพยาบาลที่ได้รับการรับรองตามมาตรฐานสากล
มีเลขที่ใบอนุญาตสำหรับสถานประกอบการคลินิกเฉพาะทางศัลยกรรมตกแต่งจากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดและแพทยสภา
มีใบอนุญาตสำหรับการขอวัตถุออกฤทธิ์ชนิดพิเศษ เช่น ยาระงับประสาทเพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวด
ทีมศัลยแพทย์ตกแต่งและเจ้าหน้าที่มีประสบการณ์ ทักษะความรู้ความชำนาญการใช้งานห้องผ่าตัดศัลยกรรม
มีเครื่องมืออุปกรณ์ผ่าตัดที่ปลอดภัยและได้มาตรฐาน พร้อมทั้งมีการตรวจสอบประสิทธิภาพการทำให้ปราศจากเชื้อ (Monitoring of Sterilization) โดยใช้อุปกรณ์ชี้วัดทางเคมีภายในเพื่อให้มั่นใจคุณภาพว่าปราศจากเชื้อจริง
ในห้องผ่าตัดมีระบบระบายอากาศและทำความสะอาดทุกครั้งหลังการใช้ห้องผ่าตัด
การจัดเก็บเครื่องมือและอุปกรณ์ผ่าตัดอยู่ในที่ที่มิดชิดปลอดภัย มีอุปกรณ์ห่อหุ้มเพื่อป้องกันเชื้อโรคและความชื้น
ห้องผ่าตัดสำหรับการผ่าตัดที่ใช้ “การดมยาหรือทำให้สลบ”
ศัลยแพทย์ตกแต่งดำเนินการในโรงพยาบาลที่ได้รับการรับรองความปลอดภัยตามมาตรฐานสากลเท่านั้น
ห้องผ่าตัดและหลักการทำให้ปราศจากเชื้อต้องเป็นไปตามมาตรฐานของโรงพยาบาล
อยู่ภายใต้การควบคุมดูแลของวิสัญญีแพทย์ตลอดการผ่าตัด
ข้อดีของห้องผ่าตัดและสถานพยาบาลที่ได้รับการรับรองมาตรฐานสากล
ลดอัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรงจากการผ่าตัด
ลดอัตราการสูญเสียและทุพพลภาพจากการผ่าตัด
มีเจ้าหน้าที่ที่มีประสบการณ์คอยดูแลอย่างใกล้ชิด
มีอุปกรณ์ช่วยชีวิตและแผนรองรับสถานการณ์ฉุกเฉิน
สถานภาพสถานพยาบาลคลินิกเฉพาะทางศัลยกรรมตกแต่งที่ถูกต้องตามกฎหมาย
มีเลขที่ใบอนุญาตสถานประกอบการคลินิกเฉพาะทางศัลยกรรมตกแต่ง
มีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพหรือใบประกอบโรคศิลปะ
มีหนังสืออนุมัติ หรือหนังสือรับรอง หรือวุฒิบัตร สำหรับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางศัลยกรรมตกแต่ง
มีคำประกาศสิทธิของผู้ป่วย
มีป้ายสอบถามค่ารักษาพยาบาล
ดูแลร่างกายให้พร้อมก่อนและหลังการผ่าตัด
คำแนะนำก่อนและหลังการผ่าตัด
งดสูบบุหรี่หรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ทุกชนิดก่อนการผ่าตัดอย่างน้อย 1 สัปดาห์ และงดหลังการผ่าตัด 3-4 สัปดาห์
งดอาหารเสริม สมุนไพร และอาหารแสลงประเภทของหมักดอง ปลาร้า อาหารทะเล อาหารรสจัด ก่อนการผ่าตัดอย่างน้อย 1-2 สัปดาห์ และงดหลังการผ่าตัด 4 สัปดาห์
งดยาแก้ปวดและลดการอักเสบของกล้ามเนื้อ เช่น ยากลุ่มแอสไพริน (Aspirin) ยากลุ่มบรูเฟ่น (Brufen) อาหารเสริมในกลุ่มโสม ไขมันปลา น้ำมันมะพร้าว หรือยาที่มีผลต่อการแข็งตัวของหลอดเลือด ก่อนการผ่าตัด 2 สัปดาห์ และงดหลังการผ่าตัด 2 สัปดาห์
หากมีประวัติแพ้ยา โรคประจำตัว หรือประวัติการผ่าตัด ควรแจ้งให้แพทย์หรือเจ้าหน้าที่ทราบล่วงหน้า
หลีกเลี่ยงการมีประจำเดือนก่อนเข้ารับการผ่าตัด
กรณีที่มีสิวขึ้นบริเวณที่จะทำการผ่าตัดโปรดแจ้งให้แพทย์ทราบ
กำหนดวันหยุดสำหรับระยะเวลาในการพักฟื้น และการนัดติดตามผล
งดแต่งหน้า ถอดคอนแทคเลนส์ และล้างหน้าให้สะอาด
รับประทานยาตรงเวลาให้ครบตามแพทย์สั่ง
หากมีข้อสงสัยหรือผิดปกติอย่านิ่งนอนใจควรรีบแจ้งแพทย์ให้ทราบ
การตัดไหมหรือติดตามผล ให้มาตามวันและเวลานัดที่แพทย์ระบุ
งดออกกำลังกายหรือทำงานที่ใช้แรงมากช่วง 6 สัปดาห์แรกหลังการผ่าตัด
หากผู้ป่วยมีความกังวลใจหรือมีข้อสงสัย ควรติดต่อศัลยแพทย์ตกแต่งหรือเจ้าหน้าที่ก่อนถึงวันนัดหมาย
ตระหนักถึงความปลอดภัยในการทำศัลยกรรม
การตัดสินใจทำศัลยกรรมเป็นความคิดเห็นและความพึงพอใจเฉพาะบุคคล ดังนั้นศัลยแพทย์ตกแต่งจำเป็นต้องอธิบายรายละเอียดของกระบวนการผ่าตัด รวมถึงผลข้างเคียงและภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับการผ่าตัด
หากผู้เข้ารับการผ่าตัดมีความกังวลใจหรือข้อสงสัยต้องกล้าที่จะตั้งคำถามกับศัลยแพทย์ตกแต่ง เพื่อประโยชน์และความปลอดภัยของตัวท่านเอง
ตัวอย่างการตั้งคำถามเมื่อพบศัลยแพทย์ตกแต่ง
คุณหมอได้รับวุฒิบัตรผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางสาขาวิชาศัลยศาสตร์ตกแต่งหรือไม่?
คุณหมอเป็นสมาชิกสมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทยหรือไม่?
คุณหมอได้รับการฝึกอบรมเพื่อเป็นแพทย์ประจำบ้านหลักสูตรสาขาวิชาศัลยศาสตร์ตกแต่งจากสถาบันใด?
คุณหมอมีประสบการณ์ด้านศัลยกรรมตกแต่งมาเป็นเวลากี่ปี?
คุณหมอได้รับสิทธิ์ในการใช้ห้องผ่าตัดของโรงพยาบาลรัฐหรือเอกชน เพื่อทำศัลยกรรมเสริมความงามและเสริมสร้างความบกพร่องหรือไม่?
(จากคำถามก่อนหน้านี้) หากได้รับสิทธิ์นั้น สามารถทำที่โรงพยาบาลใดได้บ้าง?
คุณหมอสามารถอธิบายขั้นตอนการทำศัลยกรรมอย่างละเอียดให้ได้หรือไม่? อย่างไร?
สาเหตุของความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากการผ่าตัดมีอะไรบ้าง?
หากทำศัลยกรรมไปแล้วไม่พอใจหรือมีปัญหาหลังการผ่าตัดต้องทำอย่างไร?
คุณหมอมีภาพถ่ายคนไข้ศัลยกรรมก่อนและหลังการผ่าตัดหรือไม่? (เพื่อดูตัวอย่างภาพกรณีศึกษา)